قراردادهای کارآموزی در بابل عهد هخامنشی

اشارات زیادی به آموزش حرفه در متون بین­النهرینی وجود ندارد، زیرا شیوۀ رایج آموزش انتقال حرفه از پدر به پسر بوده است. با این حال، 35 سند قرارداد کارآموزی از دورة بابلی جدید در دست است که پنجره­ای کم‌نظیر به دنیای آموزش حرفه­ای و جنبه­های حقوقی و اقتصادی آن باز می­کند. مقالۀ حاضر، ضمن حرف­نویسی و ترجمة 3 قرارداد کارآموزی از دورۀ هخامنشی، به بررسی جنبه­های شکلی و ماهوی این اسناد می­پردازد. از دید شکلی اجزای ضروری و اختیاری این قراردادها مطالعه می­شود و از دید ماهوی موضوع و شرایط ضمن عقد و جنبه­های اقتصادی مورد بررسی قرار می­گیرد. در مواردی افراد ثروتمند برای بالا بردن ارزش کار بردگان خود اقدام به آموزش ایشان می­کردند و افراد عادی هم می‌توانستند برای تأمین آینده­ای بهتر به آموزش حرفه­ای فرزندان خود اقدام کنند. این قراردادها نقش کار شهروندان عادی و تخصص حرفه­ای در اقتصاد بابل عصر هخامنشی را نشان می­دهند که بر مبنای نظام طبقاتی نبوده است.